In mijn vorige blog eindigde ik met de tekst: “Het lijkt derhalve voor de hand te liggen dat de weg terug naar vrede tussen partners ligt in het nemen en zelf blijven dragen van je eigen verantwoordelijkheid. Hoe dat kan? Daar kom ik in een volgende blog op terug.”
Nu dus.
Een van de uitgangspunten binnen het gedachtegoed ‘Geweldloze Communicatie’ is dat alleen ikzelf eigenaar ben van, en dus verantwoordelijk ben voor, mijn innerlijke wereld.
En ik kan me ook niet voorstellen hoe dat anders zou kunnen zijn. Mijn binnenwereld is van mij, toch?
Hoe ziet mijn binnenwereld eruit? Daar leven mijns inziens ‘slechts’ drie grootheden nl.: Gedachten, gevoelens en behoeften.
Mijn gedachten leiden mij vaak in de valkuilen van oordelen, interpretaties, vergelijkingen, analyses, etiketteren en diagnoses stellen. Mijn ervaring leert dat als ik mij in gesprekken door deze gedachten laat leiden, het meer dan eens tot gedoe en ruzie leidt. En dan steekt bij mij ook het mechanisme ‘winnen of verliezen’ weer de kop op. Bij die ander waarschijnlijk ook dus tel uit je winst.
En als het gaat om herstel van vrede en harmonie, richt ik me daarom liever op de andere twee grootheden, namelijk gevoelens en behoeften.
De Chileense wetenschapper, Manfred Max Neef, ontdekte in zijn onderzoeken dat alle mensen dezelfde behoeften hebben. Een soort universeel pakket behoeften dat in ons mensen functioneert onafhankelijk van cultuur, geloof, ras of huidskleur. En dat alles wat we doen en zeggen voortkomt uit ons verlangen om een of meer van onze eigen behoeften in te vullen. En let wel: Bijdragen aan het welzijn van anderen is ook een van die universele behoeften.
Onze gemeenschappelijke set behoeften vormen daarmee de motor van ons bestaan. Die behoeften drijven ons om te doen wat we doen. En daar is niks mis mee. Wel graag bij het invullen van de eigen behoeften afstemmen met de omgeving om te voorkomen dat jouw acties haaks staan op hun behoeften.
Als een of meer behoeften zijn ingevuld, veroorzaken deze in ons lijf gevoelens die we meestal graag ervaren.
Je krijgt immers wat je hebben wilt? Dus bijv. Dankbaarheid, vreugde, blijheid.
Worden er een of meer behoeften niet ingevuld, dan genereren deze gevoelens die we liever niet hebben, zoals angst, boosheid, verdriet.
De behoeften genereren dus onze gevoelens en niet iemand anders. Niet je partner. Niet je (schoon)moeder, leidinggevende of je collega.
Jij bent daardoor zelf verantwoordelijk voor hoe jij je voelt. Het is toch jóuw innerlijke wereld?
Daarnaast hebben we onszelf vaak aangeleerd om de ander verantwoordelijk te maken voor het invullen van onze behoeften. En was ook dát niet jóuw innerlijke wereld?
Ook die verantwoordelijkheid ligt dus bij jouzelf en dat leidt in veel meer relaties dan ik zou willen tot verlies van onderlinge vrede en dito harmonie.
Een oplossing zou kunnen liggen in het vermijden van het stellen van eisen en het formuleren van verzoeken. Want een verzoek kan alleen een verzoek heten als het antwoord NEE ook oké is, toch?
Wat te doen als er een NEE komt? Lees dan de volgende blog in juni.
